Halluks Valgus
Ayak Kemiği Çıkıntısı
Halluks Valgus başparmak kenarında bir kemik çıkıntısı ile ortaya çıkan bir hastalıktır.
Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik geçiş, kötü ayakkabı kullanımı gibi nedenlerin oluşmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Hastalık bir kemik çıkıntısı olarak gözükmekle birlkte bu ortaya çıkan sorunun sadece bir parçasıdır.
Halluks valgus hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilen ortopedik bir ayak hastalığıdır. Kadınlarda erkeklere oranla 8 – 9 kat daha fazla görülür.
Ailesinde halluks valgus rahatsızlığı olanlar da diğer bireylere göre daha sık karşılaşıyoruz fakat genetik bir sebebi olduğuna dair yeterli veri bulunmuyor.
halluks valgus’un sık görülen hasta yaş aralığı ise 20 – 50 yaş arası bireylerdir. Düz taban sorunu olan bireylerde ise yine sık görülür.
Ayak başparmağında oluşan kızarıklık ve şişliktir. Diğer bir belirti ise ayağa uygun olmayan ayakkabılar giyildikten sonra ayak başparmağında oluşan ağrılardır.
Halluks valgus’un hastalığını bir çok etkenden dolayı tetiklenir ama en önemli sebebi dar ve uca doğru sivrilen topuklu ayakkabı kullanımıdır. Çoğu kadın ayakkabısı ayakkabının ucuna doğru daralır ayak parmakları ayakkabı içinde kalırken özellikle tarak kemiği ayakkabının dışında kalır. Ayak baş parmağı ayakkabı içine sıkışırken tarak kemiği serbesttir, bu da baş parmak diğer parmaklara yaklaşırken tarak kemiği ayağı dengelemek için istemsizce ters yöne doğru hareket eder. Zamanla ayak tarak kemiğimiz ayağımızın dışına doğru ciddi bir çıkıntı meydana getirir.
Fizik muayene son derece önemli olmakla beraber hastalarda ayak yere basarak ön – arka ve yan ayak grafileri çektirilerek radyolojik muayenede yapılır ki tüm bu verilerle halluks valgusun derecesi saptanıp hastaya uygulanacak operasyonun tipine karar verilir. Burada doğru karar vermek sonradan deformitenin tekrarlamasını engellemek için çok önemlidir.
Halluks valgus ameliyatı öncesi her operasyonda olduğu gibi 8 saatlik açlık gerekir ve mümkünse sigara içmemelisiniz.
Ameliyatın amacı dışa açılan ayak tarak kemiğinin normal yerine getirilmesidir. Uygulanacak ameliyat yöntemine deformitenin seviyesine ve durumuna bağlı olarak ortopedi uzmanının ayak grafisi üzerinde yapacağı ölçümlere, ortopedik muayene bulgularına göre karar verecektir. Cerrahi operasyonda ayak yumuşak dokularıyla birlikte ayak baş parmağı ve tarak kemiği doğal konumuna hizalanır, ayak eklemi ve kemikler yeniden dengelenir. Hastalığın tekrarlamaması için bu dengenin iyi sağlanması çok önemlidir. Operasyon için alanında kendini kanıtlamış bir uzmana başvurmanızı ve tedavi öncesi doktorunuzdan tüm tedavi süreci hakkında detaylı bilgi almanız önerilir.
Halluks valgus ameliyatı sonrası uygulanan cerrahi yönteme göre size 2 ila 6 hafta süren bir istirahat önerilir. Ameliyattan 2-3 saat sonra topuklarınızın üstüne basmaya başlanabilir. Bazı hastalarda ayağı alçıya alınabilir.
Aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibi çıkıntının yanısıra, başparmağın ikinci parmağa doğru çarpılması ve aynı oranda tarak kemiğinin içe doğru çarpılması söz konusudur.Zamanla başparmak ikinci parmağın altına girerek ikinci parmakta da çekiç parmak dediğimiz bir şekil bozukluğuna neden olabilir. Aslında kemik çıkıntıyı yapan da tarak kemiğinin bu yanlış konumudur. Yani sorun yeni ve olmaması gereken bir kemik oluşumundan çok, normal bir kemiğin çarpık duruşundan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle amaç kemiğin alınması değil yanlış duruşunun düzeltilmesi olmalıdır. Hastalarımdan en çok duyduğum cümle: ‘Ameliyata rağmen hastalık tekrarlıyormuş, Doğru Mu?‘ olmaktadır. Tekrarlamaların en sık görülen sebebi hastalık ile ilgili bu yanlış kanıya uygun olarak fazla olduğu düşünülen kemiğin traşlanmasıdır. Oysa üzerinde durulması gereken çarpık durumda olan kemiğin uygun şekilde kesilerek düzeltilmesi olmalıdır. Parçalar düzgün pozisyonda iken vidalar ile tespit edilir Ben bu amaçla, uygun olan vakalarda Chevron osteotomisini veya bu operasyonun değişik versiyonlarını tercih ediyorum. Bu kesi şekli kemiklerin birbirine sağlam bir şekilde kilitlenebilmesini sağlamaktadır. Bu nedenle hastalarımızın ameliyat sonrası erken dönemde yürümelerine özel bir ayakkabı veya alçı gerekmeksizin izin verebiliyoruz. Ameliyatsız olarak bu kemiğin giderilmesi mümkün değildir.
Piyasada bozukluğu giderdiği savunulan parmak arası makara, gece atelleri gibi araçların bilimsel olarak kanıtlanmış bir faydası yoktur. Hastalık başlamış ise genellikle ilerleme eğilimindedir. Ameliyat dışında yapılabilecek en etkin önlem geniş ayakkabılar giymek olabilir. Burada üzerinde önemle durulması gereken bir husus estetik kaygılardır. Hiç bir zaman sadece estetik kaygılar nedeni ile ameliyat önermiyorum.
Ameliyat Öncesi ve Sonrası