Rumeli Caddesi Villa İş Hanı No:4-6
A Blok Kat:2 Kısım:9 Nişantaşı
Şişli, İstanbul
Ayak Tabanı Ağrısı Nedir?
Ayak tabanı ağrıları en çok parmaklar ile ayağın birleştiği tarak kemiklerinin uç kısımlarında olur. Bunlara metatarsalji denir.
Tarak kemiklerinin dizilim ve seviye bozukluklarında ağrı ile birlikte nasırlaşma da görülür. Ayak tabanı ağrısı, ortak bir ayak sorunudur. Koşucuları ve diğer sporcuları etkiler, ancak daha az aktif olan insanlarda da görülebilir. Ayağın kemeri, ayak parmaklarınızın tabanından topuğunuza uzanır ve ayaklarınızın üzerinde durduğunuz herhangi bir aktivitede önemli bir rol oynar.
Ayak tabanı görevleri aşağıdaki gibidir:
- Şok emmek
- Ağırlığı hafifletmek
- Dengeyi sağlamak
- Hareketi dengelemek
- Arazi değişikliklerine uyum sağlamak
Topun içinde ve ayağın topuklarında ayak tabanı ağrısı hissedilir. Ayrıca ayağınızın üstünde, hatta ayak bileklerinde, dizlerde, kalçalarda, bacaklarda ve sırtta ağrı hissedebilirsiniz. Altta yatan nedene bağlı olarak, yürürken veya ayakta dururken veya ayaklarınızı tutan etkinlikler sırasında veya sonrasında ağrı daha kötü olabilir. Sabahları uyandığınızda daha yoğun da olabilir.
Bunu en sık olarak ikinci tarak kemiğinin altında görmekteyiz. Bir diğer taban ağrısı nedeni ise Morton nöroması denen bir cins sinir lifi hastalığıdır. Bu hastalık sıklıkla 3 ve 4. tarak kemikleri arasında gelişir ve çok ağrılı olabilir. Özellikle kapalı ve dar ayakkabı giyildiğinde ağrı artar. Açık ayakkabılarda ise bir rahatlama olur.
Alttan iki tarak kemiği arasına bastırıldığında ayaktan bir tıkırtı sesi ile birlikte bir ağrı meydana gelebilir. Erken dönem tedavisi için rahat ayakkabılar kullanılmalı bununla geçmez ise iki parmak arasına kortizon enjeksiyonu yapılmalıdır. Bu da fayda etmez ise cerrahi ile nöroma dediğimiz sinir düğümcüğü çıkartılır.
Ayak Tabanı Ağrısına Ne Sebep Olabilir?
Eğer ayak tabanınızı oluşturan kasları, kemikleri, bağları veya tendonları yaralarsanız, taban ağrısı oluşabilir. Yapısal meseleler nedeniyle de oluşabilir, özellikle bu yapısal sorunlar ağırlaşmışsa:
- Kilo almak
- Yaşlanma
- Aşırı
- Nörolojik durumlar
- Fiziksel stres
Düz tabanlar ve yüksek ayak tabanı ağrıya yol açabilecek yapısal sorunlara örnektir. Ayak tabanı ağrısına neden olabilecek genel durumlar şunlardır:
Plantar Fasiit
Plantar fasiit, en sık görülen ayak tabanı ağrısı nedenidir ve bildirilen en yaygın ortopedik şikayetlerden biridir. Plantar fasyasının iltihaplanması, aşırı kullanımı veya yaralanmasından kaynaklanır. Plantar fasyası, ayağınızın önünü topuğunuza bağlayan bağdır. Genellikle koşucularda görülür, ancak koşucu olmayanlarda da görülebilir.
Plantar fasiitiniz varsa, topuk ve tabanda ağrı ve sertlik hissedebilirsiniz. Acı uyanma üzerine genellikle daha kötüdür ve uzun süre ayakta durduktan veya ayaklarınız üzerinde durduğunuz faaliyetlerden sonra daha acı verici hale gelir.
Plantar fasiit ile sık karşılaşırsanız, ayağınıza daha fazla rahatlık ve destek sağlamak için farklı bir ayakkabı türü giymeniz veya uç giymeniz gerekebilir. Gerginlikler ayrıca, plantar fasiit ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Posterior Tibial Tendon Fonksiyon Bozukluğu (PTTD)
Yetişkin eşliğinde elde edilen düz taban olarak da bilinen PTTD, arka tibial tendonda bir yaralanma veya yanma olduğunda ortaya çıkar. Posterior tibial tendon, iç ayağı baldırdaki bir kası bağlar. Eğer arka tibial tendon artık tabanı destekleyemiyorsa, PTTD ayak tabanı ağrısına neden olabilir.
PTTD ile, ark ağrısının baldırın sırtı ve ayak bileğinin iç kısmı boyunca uzanması muhtemeldir. Ayrıca ayak bileği şişkinliğiniz olabilir. Ağrı genellikle sonradan değil koşu gibi aktiviteler sırasında ortaya çıkar.
PTTD’yi tedavi etmek için bir ayak bileği desteği veya özel ayakkabı parçası takmanız gerekebilir. Fizik tedavi de yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, durumu tedavi etmek için ameliyat gerekebilir.
Kavus Ayak
Kavus ayağı, ayağın çok yüksek bir tabana sahip olduğu durumdur. Kalıtsal bir yapısal anormallik olabilir veya beyin felci, felç veya Charcot-Marie-Tooth hastalığı gibi nörolojik şartlardan kaynaklanabilir. Ağrı en sık yürüme veya ayakta dururken kavus ayağı olan kişilerde hissedilir. Diğer semptomlar şunları içerebilir:
- Çekiç parmak
- Pençe parmak
- Nasır
Ayrıca ayak dengesizliği nedeniyle ayak bileği burkulmalarına daha yatkın olabilirsiniz.
Diğer ayak tabanı koşullarında olduğu gibi, özel ortez ayakkabı ekleri ağrınızı dindirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, özellikle spora katılırken, ekstra bilek desteği ile ayakkabı giymek isteyebilirsiniz. Yüksek topuklu ayakkabılar arayın. Bazı durumlarda, ameliyat gerekebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?
Ara sıra ayak tabanı ağrıları tipik olarak endişe nedeni değildir. Bu durumlarda, ayağınızı suda bekletmek, masaj yapmak veya dinlenmek gibi evde tedavi yöntemleriyle rahatlama sağlayabilirsiniz.
Sık sık ağrı çekiyorsanız, ağrı iyileşmezse veya evde tedavi yöntemleri ile daha da kötüye giderse, doktorunuzla konuşun. Ayak taban ağrısı daha ciddi ayak durumlarına ilerleyebilir ve hatta sırtınıza, dizlerinize ve ayak bileklerinize zarar verebilir. Şeker hastasıysanız, yaralanma ya da ağrı da ayak üstünde durmak özellikle önemlidir.
Ayak Tabanı Ağrısı Teşhisi
Doktorunuz tıbbi geçmişinizi değerlendirecek ve ağrınızın yerini tam olarak belirlemek için fizik muayene yapacak. Muhtemelen ligamenti bastırırken ayağınızı bükmenizi ve doğrultmanızı isteyecektir. Doktorunuz ayrıca kızarıklık veya şişme gibi iltihap belirtileri arayacaktır. Refleksleriniz, koordinasyonunuz, dengeniz ve kas tonunuzu kontrol edilecek.
Teşhis testi şunları içerebilir:
- Röntgen ışınları
- MR taramaları
- BT taramaları
- Ultrason
Ayak tabanı ağrısını ne zaman ve nerede yaşadığınızı anlamak, tanınız için anahtar olabilir.
Ayak Taban Ağrısı Tedavisi
Doktorunuz tanı konmanıza bağlı olarak ek tedaviler önerebilir. Tedaviler şunları içerebilir:
- Özel tasarlanmış ayakkabı ekleri, taban destekleri veya özelleştirilmiş ayak ortezleri ile öngörülen destek ayakkabıları
- Gece atelleri
- Reçeteli NSAID’ler veya kortizon enjeksiyonları
- Fizik Tedavi
- Canlandırıcı
- Döküm
- Cerrahlık
Doktorunuz, uzun süre ayakta durmak, koşmak veya etkili sporlar gibi belirli fiziksel aktivitelerden kilo vermenizi ve geçici olarak kaçınmanızı önerebilir.
İyileşme Süreci
İyileşmesi için geçen süre taban ağrınızın altında yatan nedene bağlıdır. Tedavide bile plantar fasiit gibi durumlardan kurtulmak 3-12 ay sürebilir. Ameliyat gerekliyse, ameliyattan sonra normale dönmeniz bir yıl alabilir. Haftalar veya aylarca alçı giymek gerekebilir. Doktorunuz ortez kullanıyorsa, onları süresiz giymeniz gerekebilir.
Ayak Tabanı Ağrısını Nasıl Önleyebilirsiniz?
Ayak taban ağrısı için evde tedavi yöntemlerinde birçoğu, ağrının geri dönmesini engellemek için de kullanılabilir.
Ayakkabı ekleri veya taban destekleri ile destekleyici ayakkabılar giyin ve çıplak ayakla dolaşmaktan veya parmak arası terlik gibi destekleyici olmayan ayakkabılar giymekten kaçının. Uzun süre boyunca sert yüzeylerde destekleyici olmayan ayakkabılar giymek taban ağrısına yol açan koşulların çoğunu oluşturur.
Uzatmak. Düzenli germe egzersizlerine başlayın. Baldırlarınızı ve bacaklarınızın geri kalanını germek ayaklarınıza da yardımcı olabilir, bu yüzden bu bölgeleri eklemeyi unutmayın. Yorulma önleyici paspaslara yatırım yapın. Uzun süre düzenli olarak aynı noktada kalırsanız, bu paspaslar ayak ağrısı riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Bulaşıkları yıkamak için çok zaman harcıyorsanız, mutfağınızın önüne bir yere koymayı düşünün. Ayakta bir masanız varsa, bir tane de işe alın.
Ayak tabanı ağrısı genellikle ayağınızı etkileyen altta yatan bir rahatsızlığın belirtisidir. Tedavi edilmezse, kronik veya uzun vadeli olabilir. Ayak tabanı ağrısı birkaç günden fazla sürerse doktorunuzu görmek ve tedaviye başlamak önemlidir. Nedeni izole etmek, tedaviyi bulmak için ilk adımdır.